มฟล. ขับเคลื่อนงานวิจัยเชิงพื้นที่ สู่การแก้ปัญหาลุ่มน้ำโขง–กก–สายอย่างยั่งยืน
ส่วนบริหารงานวิจัย มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ขอแสดงความยินดีกับนักวิจัยทั้ง 8 โครงการ
ที่ได้รับทุนสนับสนุนจากมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ภายใต้
“โครงการวิจัยและนวัตกรรมเร่งด่วน: แก้ไขปัญหาแม่น้ำโขง – แม่น้ำกก – แม่น้ำสาย จังหวัดเชียงราย”
โครงการดังกล่าวจัดขึ้นเพื่อส่งเสริมการทำวิจัยเชิงพื้นที่อย่างเป็นรูปธรรม โดยใช้ความรู้ข้ามศาสตร์ร่วมกับการมีส่วนร่วมของชุมชนในพื้นที่ชายแดนภาคเหนือ เพื่อขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาอย่างรอบด้านในระดับพื้นที่ ครอบคลุมทั้งมิติสภาพแวดล้อม ทรัพยากร สุขภาพ สิทธิชุมชน วัฒนธรรม และเศรษฐกิจฐานราก
ความสำคัญของโครงการ
พื้นที่ลุ่มน้ำโขง – กก – สาย เป็นจุดยุทธศาสตร์ที่เชื่อมโยงวิถีชีวิต เศรษฐกิจ และวัฒนธรรมของผู้คนในภูมิภาค แต่ขณะเดียวกันกลับประสบปัญหาซับซ้อนจากทั้งภัยมลพิษทางน้ำ การเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อม ความเปราะบางด้านสุขภาพ การสูญเสียอัตลักษณ์ชุมชน
โครงการวิจัยเร่งด่วนชุดนี้จึงตอบโจทย์ในการพัฒนาองค์ความรู้และข้อเสนอที่สามารถนำไปใช้จริงในพื้นที่ เพื่อส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงเชิงระบบใน 5 มิติหลัก ได้แก่
สิ่งแวดล้อมและทรัพยากรน้ำ
สุขภาวะของประชาชน
สิทธิชุมชนและความเป็นธรรม
วัฒนธรรมและภูมิปัญญา
อาชีพและเศรษฐกิจชุมชน
โครงการนี้ยังสอดคล้องอย่างลึกซึ้งกับวิสัยทัศน์ของมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง “Well-being and Sustainable Future” โดยชี้ให้เห็นถึงพลังของงานวิจัยที่ขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงที่แท้จริงทั้งในระดับชุมชนและเชิงนโยบาย
โดยมีจำนวนโครงการดังนี้
1. รศ.ดร.พลวัฒ ประพัฒน์ทอง หัวหน้าสถาบันศิลปวัฒนธรรมและอารยธรรมลุ่มน้ำโขง และคณะ
แม่โขงอากาศภูมิสิกขาลัย: ฟื้นชีวันขวัญโขง
.
2. ผศ.ดร.ณัฐยา ต๊ะวิไชย สำนักวิชาวิทยาศาสตร์ และคณะ
การพัฒนาระบบบำบัดน้ำปนเปื้อนโลหะหนักสำหรับภาคเกษตรโดยใช้วัสดุดูดซับจากวัสดุเกษตรเหลือทิ้งและเถ้าอุตสาหกรรม
.
3. รศ.ดร.ชูเกียรติ น้อยฉิม สำนักวิชานิติศาสตร์ และคณะ
สิทธิของปัจเจกชนและสิทธิของชุมชนบริเวณลุ่มแม่น้ำโขง แม่น้ำกก และแม่น้ำสาย (รวมทั้งแม่น้ำรวก) สำหรับการเรียกร้องความยุติธรรมทางด้านสิ่งแวดล้อม: ศึกษาความเป็นไปได้ในการฟ้องร้องดำเนินคดีมลพิษข้ามพรมแดน
.
4. ผศ.ดร.เกศมณี มูลปานันท์ สำนักวิชาพยาบาลศาสตร์ และคณะ
การประเมินการได้รับสารหนูและผลกระทบต่อสุขภาพของเด็กวัยเรียนในพื้นที่ลุ่มน้ำแม่น้ำกก
.
5. ผศ.ดร.สุนทรี สุรัตน์ สำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ และคณะ
การพัฒนาข้อเสนอเชิงนโยบายสาธารณะโดยชุมชน กรณีศึกษาผลกระทบจากสารพิษปนเปื้อนในแม่น้ำกก จังหวัดเชียงราย ด้วยกระบวนการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพ
.
6. นางสาวออมสิน บุญเลิศ สำนักวิชานวัตกรรมสังคม และคณะ
การเสริมสร้างความมั่นคงทางอาหารของชุมชนริมแม่น้ำโขงผ่านวิถีอาหารชาติพันธุ์ ท่ามกลางภูมิทัศน์อาหารที่เปลี่ยนไปจากวิกฤตมลพิษในแม่น้ำ: กรณีศึกษาบ้านห้วยลึก อำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย
.
7. ผศ.ปฐมพงศ์ มโนหาญ สำนักวิชานวัตกรรมสังคม และคณะ
ชายแดนที่ปนเปื้อน: ผลกระทบจากสารหนูในแม่น้ำกก และ “การเมืองเรื่องสุขภาพ” สู่การสร้างพลเมืองที่มีองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์และนวัตกรสังคมสู่ผู้ปกป้องสายน้ำเพื่อชีวิต
.
ผศ.ดร.ยศพนธ์ นิติรุจิโรจน์ สำนักวิชานิติศาสตร์ และคณะ
การปรับใช้กลไกสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศเพื่อคุ้มครองและเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบจากมลพิษข้ามแดนในแม่น้ำกก-สาย-รวก-โขง
การขับเคลื่อนของคณะนักวิจัยทั้ง 8 โครงการในครั้งนี้ สะท้อนถึงบทบาทของมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงในการขับเคลื่อน “งานวิจัยเพื่อพื้นที่” ที่สามารถสร้างองค์ความรู้ใหม่ที่ตอบโจทย์ทั้งชุมชน ท้องถิ่น และสังคมในระยะยาว
เพื่อก้าวไปสู่ “Well-being and Sustainable Future” อย่างมั่นคงและยั่งยืน
