การประชุมพิจารณาข้อเสนอโครงการวิจัยและนวัตกรรมเร่งด่วน แก้ไขปัญหาด้านลุ่มน้ำโขง: แม่น้ำโขงและแม่น้ำกก

การประชุมพิจารณาข้อเสนอโครงการวิจัยและนวัตกรรมเร่งด่วน แก้ไขปัญหาด้านลุ่มน้ำโขง: แม่น้ำโขงและแม่น้ำกก

เมื่อวันที่ 25 มิถุนายน 2568 ณ ห้องประชุมแม่ข้าวต้ม อาคารวันชัย ศิริชนะ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ได้จัดการประชุมพิจารณาข้อเสนอโครงการวิจัยและนวัตกรรมเร่งด่วนเพื่อแก้ไขปัญหาด้านลุ่มน้ำโขง โดยมุ่งเน้นพื้นที่สำคัญของแม่น้ำโขงและแม่น้ำกก ซึ่งกำลังเผชิญปัญหามลภาวะที่ซับซ้อนและส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาวะของประชาชนในพื้นที่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเด็น สารหนูและโลหะหนักปนเปื้อนในแหล่งน้ำและดิน ที่เป็นภัยคุกคามเร่งด่วนและต้องการการตอบสนองจากภาควิชาการอย่างทันสถานการณ์

การประชุมครั้งนี้จัดขึ้นภายใต้แนวคิด “Well-Being and Sustainable Future” มุ่งเน้นการบูรณาการองค์ความรู้จากหลากหลายศาสตร์ ทั้งด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี สังคมศาสตร์ กฎหมาย และนโยบายสาธารณะ เพื่อพัฒนาแนวทางการแก้ไขปัญหาที่สามารถนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงอย่างเป็นรูปธรรมในระดับพื้นที่

โดยได้รับเกียรติจาก ศาสตราจารย์ ดร.สุจิตรา วงศ์เกษมจิตต์ รองอธิการบดี เป็นประธานในการพิจารณา พร้อมด้วย ศาสตราจารย์ นายแพทย์วีระศักดิ์ จงสู่วิวัฒน์วงศ์ ผู้ทรงคุณวุฒิภายนอก ร่วมกับผู้ทรงคุณวุฒิภายใน ได้แก่ รองศาสตราจารย์ ดร.พลวัฒ ประพัฒน์ทอง, ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สุวิชาน พัฒนาไพรวัลย์ และ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อภิสม อินทรลาวัณย์ ซึ่งได้ร่วมกันพิจารณาและให้ข้อเสนอแนะเชิงวิชาการเพื่อขับเคลื่อนโครงการให้สามารถขยายผลได้อย่างชัดเจนและยั่งยืน

โครงการทั้งหมดนี้ได้รับ การสนับสนุนงบประมาณจากมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ซึ่งให้ความสำคัญอย่างยิ่งต่อการแก้ไขปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ภาคเหนือตอนบน โดยเฉพาะจังหวัดเชียงรายซึ่งเป็นพื้นที่สำคัญของลุ่มน้ำ และประสบปัญหาด้านคุณภาพน้ำและสุขภาพของชุมชนมาอย่างต่อเนื่อง

ในการประชุมครั้งนี้ มีการนำเสนอข้อเสนอโครงการวิจัยรวม 12 โครงการ ครอบคลุมการแก้ไขปัญหาใน 4 มิติหลัก ได้แก่

ด้านเทคนิคทางวิทยาศาสตร์เพื่อการบำบัดน้ำและฟื้นฟูระบบนิเวศ

ด้านสังคมศาสตร์และการพัฒนาอาชีพเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของชุมชน

ข้อเสนอเชิงนโยบายเร่งด่วนที่สามารถนำไปสู่การดำเนินการในระดับพื้นที่และระดับประเทศได้อย่างเป็นรูปธรรม

ด้านกฎหมายเพื่อการจัดการทรัพยากรลุ่มน้ำอย่างยั่งยืนและเป็นธรรม

การประชุมครั้งนี้นับเป็นอีกก้าวสำคัญของมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงในการขับเคลื่อนงานวิจัยที่ “ตอบโจทย์พื้นที่” อย่างแท้จริง โดยมุ่งหวังให้ผลงานวิจัยที่ได้รับการสนับสนุนสามารถนำไปสู่การปฏิบัติจริง ขยายผลสู่การสร้างระบบการจัดการลุ่มน้ำที่มีประสิทธิภาพ และเชื่อมโยงสู่เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs)

ทั้งนี้ โครงการที่ผ่านการพิจารณาเห็นชอบจะเริ่มดำเนินงานได้ทันที และคาดว่าจะสามารถเห็น ผลผลิตในเชิงพื้นที่ภายในระยะเวลา 6 เดือน อาทิ แบบจำลองระบบบำบัดน้ำเบื้องต้น การพัฒนารูปแบบอาชีพทางเลือก การจัดทำข้อเสนอเชิงนโยบาย และข้อเสนอแนะด้านกฎหมายที่ใช้ได้จริงในพื้นที่

สำหรับจังหวัดเชียงราย โครงการวิจัยและนวัตกรรมเร่งด่วนในครั้งนี้มุ่งหวังจะช่วยลดความเสี่ยงจากสารปนเปื้อนในแหล่งน้ำและดินที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชน ส่งเสริมการพัฒนาอาชีพที่เหมาะสมกับบริบทของชุมชนริมแม่น้ำ เพิ่มโอกาสในการเข้าถึงเทคโนโลยีสิ่งแวดล้อมที่ทันสมัย และสร้างกลไกการมีส่วนร่วมของท้องถิ่นในการดูแลทรัพยากรธรรมชาติ อันจะนำไปสู่การยกระดับพื้นที่ให้เป็นต้นแบบของการจัดการลุ่มน้ำอย่างยั่งยืนในระดับภูมิภาค พร้อมทั้งเสริมสร้างความมั่นคงทางสุขภาพ เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อมอย่างเป็นองค์รวม.