MFU Research News – School of Law
ผลงานวิจัยสำนักวิชานิติศาสตร์ ในงาน MFU Research Expo 2025
Chapter #4
ภายใต้ธีม
“งานวิจัยและนวัตกรรมสู่ความเป็นอยู่ที่ดีและอนาคตที่ยั่งยืน (Well-Being and Sustainable Future)”
มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง (MFU) เตรียมจัดงาน MFU Research Expo 2025 ระหว่างวันที่ 23–24 ธันวาคม 2568 ณ ชั้น 5 อาคาร Educational Park (M-Square) เพื่อถ่ายทอดศักยภาพผลงานวิจัยของมหาวิทยาลัยสู่สาธารณะ โดยสำนักวิชานิติศาสตร์ (School of Law) ได้นำเสนอผลงานเด่น 2 โครงการ ที่สะท้อนบทบาทของกฎหมายต่อการกำกับดูแลกิจการอวกาศ การพัฒนานโยบายสาธารณะ และการเสริมสร้างสังคมประชาธิปไตยอย่างยั่งยืน
ผลงานที่ 1: การจัดตั้งท่าอวกาศยานของประเทศไทย – มิติทางด้านกฎหมายและความเป็นไปได้
หัวหน้าโครงการ: รองศาสตราจารย์ ดร.ชูเกียรติ น้อยฉิม
Theme: ด้านการสร้างความเข้มแข็งของสังคมและเศรษฐกิจแบบยั่งยืน
ทุนสนับสนุน: Fundamental Fund แผนงานของมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง โดยได้รับงบประมาณสนับสนุนจาก สกสว. ปีงบประมาณ 2566
งานวิจัยนี้มุ่งศึกษาความเป็นไปได้ของการจัดตั้ง “ท่าอวกาศยานของประเทศไทย” ซึ่งถือเป็นโครงสร้างพื้นฐานสำคัญของเศรษฐกิจอวกาศ (Space Economy) โดยปัจจุบันทั่วโลกมีท่าอวกาศยานแล้วกว่า 57 แห่ง แต่ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ยังไม่มีแม้แต่แห่งเดียว ทั้งที่ท่าอวกาศยานมีบทบาทต่อการขนส่งอวกาศ ความมั่นคง เทคโนโลยี การเมืองระหว่างประเทศ และอุตสาหกรรมอวกาศเชิงพาณิชย์
ผลการศึกษาชี้ว่า ประเทศไทยยังขาดมาตรการสนับสนุนเฉพาะด้าน ขาดกลไกกำกับดูแล และยังไม่มีแผนแม่บทท่าอวกาศยาน แม้จะมี “ร่างแผนแม่บทอวกาศแห่งชาติ พ.ศ. 2566–2580” ที่กล่าวถึงบุคลากรและความร่วมมือระหว่างประเทศ งานวิจัยจึงเสนอให้กำหนดรูปแบบความร่วมมือรัฐ–เอกชน นำแนวทางท่าอากาศยานมาประยุกต์ และสร้างกลไกกำกับดูแลเฉพาะทาง
รวมถึงเสนอการออกกฎหมายเฉพาะ พร้อม ใบอนุญาตสองประเภท ได้แก่ (1) ใบอนุญาตจัดตั้งท่าอวกาศยาน และ (2) ใบอนุญาตบริหารท่าอวกาศยาน โดยเน้นความจำเป็นในการจัดตั้ง “สำนักงานกำกับกิจการอวกาศแห่งชาติ” เพื่อทำหน้าที่กำกับดูแลหลัก
Outcome ที่เกิดขึ้นจริง
ตีพิมพ์บทความวิจัยในวารสารระดับชาติ (TCI) และระดับนานาชาติด้านกฎหมายอวกาศ ได้แก่ Journal of Space Law
เผยแพร่หนังสือวิชาการ “ท่าอวกาศยาน: ประตูแห่งโอกาสของประเทศไทย”
ถ่ายทอดองค์ความรู้สู่การจัดการเรียนการสอนด้านกฎหมายอวกาศในหลักสูตรระดับปริญญาตรี–บัณฑิตศึกษา ทั้งใน MFU และมหาวิทยาลัยอื่น
นำเสนอผลการวิจัยในงาน Thailand Space Week 2024 (GISTDA) และแลกเปลี่ยนองค์ความรู้กับบริษัท ไทยคม จำกัด (มหาชน)
ส่งข้อเสนอเชิงนโยบายให้ GISTDA เพื่อนำไปประกอบการจัดทำกฎหมายและนโยบายด้านกิจการอวกาศของประเทศ
นำเสนอผลงานในงานประชุม TSRI-RPN 2024 โดย สกสว.
Impact ต่อประเทศและภูมิทัศน์อวกาศไทย
ยกระดับองค์ความรู้ด้าน “กฎหมายอวกาศ” และสร้างบุคลากรเฉพาะทางรองรับอุตสาหกรรมอวกาศยุคใหม่
เสริมบทบาทของประเทศไทยในเวทีวิชาการนานาชาติด้านกฎหมายอวกาศ ผ่านการตีพิมพ์ในวารสารระดับโลก
สนับสนุนการกำหนดกรอบกฎหมาย โครงสร้างพื้นฐาน และการจัดตั้งท่าอวกาศยานของไทยในอนาคต
วางรากฐานต่อยอดเศรษฐกิจอวกาศ การลงทุน และการแข่งขันเทคโนโลยี
เสริมความร่วมมือระหว่างรัฐ–เอกชน–สถาบันการศึกษา เช่น GISTDA และ Thaicom
เพิ่มการรับรู้ของสังคมไทยต่ออุตสาหกรรมอวกาศและบทบาทของประเทศในยุค Space Economy
ผลงานที่ 2: หลักพื้นฐานในการออกแบบกระบวนการออกเสียงประชามติ และการวิเคราะห์ร่าง พ.ร.บ. ออกเสียงประชามติ
หัวหน้าโครงการ: อาจารย์ ดร.ณัฐดนัย นาจันทร์ และคณะ
Theme: ด้านการสร้างความเข้มแข็งของสังคมและเศรษฐกิจแบบยั่งยืน
งานวิจัยนี้มุ่งศึกษาหลักการสำคัญของ “กระบวนการออกเสียงประชามติ” ซึ่งเป็นกลไกประชาธิปไตยที่เปิดโอกาสให้ประชาชนตัดสินใจในประเด็นขัดแย้งทางการเมืองที่ต้องหาข้อยุติ งานวิจัยวิเคราะห์หลักการตามมาตรฐานสากล รวมถึงนำมาประยุกต์ในการประเมิน ร่างพระราชบัญญัติว่าด้วยการออกเสียงประชามติ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. .... ที่เสนอเข้าสู่รัฐสภา
ผลการศึกษาพบว่า
– การจัดให้ “วันเลือกตั้ง” และ “วันออกเสียงประชามติ” ตรงกันอาจกระทบความเป็นธรรมของกระบวนการ
– สนับสนุนการใช้ “การออกเสียงทางไกล” (Remote Voting) โดยกำหนดให้เป็นวิธีเสริมเพื่อส่งเสริมให้ประชาชนสามารถใช้สิทธิได้สะดวกขึ้น
– เห็นความจำเป็นในการปรับเกณฑ์คะแนนเสียงและกำหนดบทบาทองค์กรกำกับดูแลให้ชัดเจน
Outcome ที่เกิดขึ้นจริง
รายงานการวิจัยถูกเสนอต่อวุฒิสภาเพื่อประกอบการพิจารณาร่างกฎหมายประชามติ
นำเสนอผลงานในการประชุมวิชาการระดับชาติด้านนิติศาสตร์ สังคมศาสตร์ และมนุษยศาสตร์ ณ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ปี 2568
Impact ต่อสังคมและนโยบายประชาธิปไตย
รายงานวิจัยถูกใช้เป็นส่วนหนึ่งของข้อมูลประกอบการพิจารณาของรัฐสภา
ส่งผลต่อแนวทางออกเสียง วิธีการนับคะแนน และบทบาทขององค์กรกำกับดูแล
สนับสนุนการพัฒนากฎหมายประชามติให้มีมาตรฐานสากล โปร่งใส เที่ยงธรรม และคุ้มครองสิทธิประชาชน
ร่วมงาน MFU Research Expo 2025 พร้อมกิจกรรมเสวนาและนิทรรศการจากทุกสำนักวิชา
ภายในงานยังมีกิจกรรมสำคัญ ได้แก่
บรรยายพิเศษ: “ทิศทางการให้ทุนระบบวิจัยและนวัตกรรม โดยผู้บริหาร สกสว.”
เสวนา: “ทิศทางการพัฒนางานวิจัยในพื้นที่กลุ่มอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขง (GMS)”
เสวนา: “ปัญหาห่วงโซ่ในการจัดการสารปนเปื้อนลุ่มน้ำโขง/น้ำกก”
การประกวดนิทรรศการผลงานวิจัยและนวัตกรรมจาก 15 สำนักวิชา พร้อมลุ้นรางวัล Platinum Award
นิทรรศการผลงานจากศูนย์ความเป็นเลิศด้านการวิจัยทั้ง 6 ศูนย์ของ MFU
ขอเชิญคณาจารย์ นักวิจัย บุคลากร และนักศึกษามหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงร่วมงาน
เพื่อพบกับศักยภาพงานวิจัยและนวัตกรรมของ MFU และร่วมขับเคลื่อนสู่เป้าหมาย
“มหาวิทยาลัยแห่งการสร้างความเป็นอยู่ที่ดีและอนาคตที่ยั่งยืน (Well-Being and Sustainable Future)”
