MFU Research News – School of Dentistry
ผลงานวิจัยสำนักวิชาทันตแพทยศาสตร์ ในงาน MFU Research Expo 2025
Chapter #11
ภายใต้ธีม
“งานวิจัยและนวัตกรรมสู่ความเป็นอยู่ที่ดีและอนาคตที่ยั่งยืน (Well-Being and Sustainable Future)”
มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง (MFU) เตรียมจัดงาน MFU Research Expo 2025 ระหว่างวันที่ 23–24 ธันวาคม 2568 ณ ชั้น 5 อาคาร Educational Park (M-Square) เพื่อนำเสนอศักยภาพด้านวิจัยของทุกสำนักวิชา โดย สำนักวิชาทันตแพทยศาสตร์ (School of Dentistry) นำเสนอผลงานวิจัยเชิงลึกด้านชีวการสร้างกระดูกและการอักเสบในช่องปาก ผ่าน 2 ผลงานเด่นที่มีศักยภาพต่อการพัฒนานวัตกรรมดูแลสุขภาพช่องปากระดับสากล
ผลงานที่ 1: Osteoclasts Regulate Osteogenic Differentiation of Periodontal Ligament Cells via Extracellular Vesicles
หัวหน้าโครงการ: อ.ทพ.สุมิตร สูอำพัน และคณะ
Theme: ด้านการพัฒนาสุขภาพและผลิตภัณฑ์ธรรมชาติ
งานวิจัยระดับอณูชีววิทยานี้เป็นผลงานชิ้นสำคัญที่ศึกษากลไกการสื่อสารระหว่างเซลล์สร้างกระดูก (osteoclasts) และเซลล์เอ็นยึดปริทันต์ (PDL cells) ผ่าน extracellular vesicles (EVs) ซึ่งเป็นอนุภาคชีวโมเลกุลขนาดเล็กที่เซลล์หลั่งออกมา
เป็นครั้งแรกที่พบว่า EVs จาก mature human osteoclasts สามารถเหนี่ยวนำให้ PDL cells เกิดกระบวนการสร้างกระดูก (osteogenesis) ผ่านการสื่อสารแบบย้อนกลับ (reverse signaling) ของ RANK–RANKL ซึ่งเป็นเส้นทางสัญญาณที่สำคัญในการสร้างกระดูกและการฟื้นฟูเนื้อเยื่อในช่องปาก
การทดลองยืนยันผลผ่าน gene expression, ALP activity และ biomineralization staining ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
Outcome (ผสาน Output)
✔︎ ยืนยันกลไก RANK–RANKL reverse signaling ระหว่าง EVs และ PDL cells ของมนุษย์เป็นครั้งแรกในโลก
✔︎ แสดงให้เห็นว่า PDL cells สามารถตอบสนองต่อสัญญาณจาก osteoclasts และเข้าสู่สภาวะ osteogenesis ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
✔︎ เป็นหลักฐานเชิงประจักษ์ที่สำคัญต่อการพัฒนาเทคโนโลยีฟื้นฟูกระดูกบริเวณปริทันต์
Impact ต่อวิทยาศาสตร์และการรักษาโรคช่องปาก
✔︎ เป็นจุดเริ่มต้นของการออกแบบ biomaterials หรือ regenerative therapies ที่ใช้ EVs เพื่อกระตุ้นการสร้างกระดูก
✔︎ มีศักยภาพในการประยุกต์ใช้รักษาผู้ป่วยที่มี ความผิดปกติของกระดูกขากรรไกร, periodontal defects และ peri-implantitis
✔︎ ยกระดับงานวิจัยด้านการฟื้นฟูปริทันต์ของไทยสู่ระดับนานาชาติ
ผลงานที่ 2: Anti-inflammatory effect of curcuminoids against COX-2/PGE2 restores normal migration of oral fibroblasts
หัวหน้าโครงการ: อ.ทพ.เอกพงษ์ เดชธรรม และคณะ
Theme: ด้านการพัฒนาสุขภาพและผลิตภัณฑ์ธรรมชาติ
งานวิจัยนี้ศึกษาศักยภาพของ curcuminoids ซึ่งประกอบด้วย curcumin, demethoxycurcumin และ bisdemethoxycurcumin—สารที่สกัดจากขมิ้นชัน—ต่อการลดการอักเสบและฟื้นฟูแผลในช่องปาก
โดยใช้ human oral fibroblasts (HOFs) ที่ถูกกระตุ้นให้เกิดการอักเสบด้วย IL-1β เพื่อจำลองภาวะแผลเรื้อรังในช่องปาก
ผลการทดลองพบว่า
curcuminoids ขนาดต่ำ (≤12.5 µM) ไม่เป็นพิษต่อเซลล์
ช่วยฟื้นฟูการเคลื่อนที่ของ HOFs (cell migration) ได้ภายใน 72 ชั่วโมง
ยับยั้งการแสดงออกของ COX-2
ลดระดับ PGE2 ซึ่งเป็นตัวกลางการอักเสบที่สำคัญ
Outcome (ผสาน Output)
✔︎ สกัดและยืนยันความบริสุทธิ์ของ curcuminoids ด้วย HPLC พร้อมกำหนดขนาดที่ปลอดภัย
✔︎ ยืนยันว่ากลุ่มสาร curcuminoids สามารถฟื้นฟู migration ของเซลล์เยื่อบุช่องปากได้
✔︎ ระบุกลไกสำคัญคือ การยับยั้ง COX-2/PGE2 pathway ซึ่งเป็นเป้าหมายสำคัญในการรักษา oral inflammatory wounds
Impact ต่อผู้ป่วยและอุตสาหกรรมสุขภาพช่องปาก
✔︎ เปิดโอกาสสู่การพัฒนาผลิตภัณฑ์เวชสำอาง/งานทันตแพทย์ เช่น เจลหรือสเปรย์สมุนไพรสำหรับแผลในช่องปาก
✔︎ เพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยโรคแผลในช่องปากเรื้อรัง
✔︎ ส่งเสริมการใช้สมุนไพรไทยในอุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์ทันตกรรมเชิงฟังก์ชัน
ร่วมงาน MFU Research Expo 2025 พร้อมกิจกรรมเสวนาและนิทรรศการจากทุกสำนักวิชา
ภายในงานยังมีกิจกรรมสำคัญ ได้แก่
✔︎ บรรยายพิเศษ: “ทิศทางการให้ทุนระบบวิจัยและนวัตกรรม โดยผู้บริหาร สกสว.”
✔︎ เสวนา: “ทิศทางการพัฒนางานวิจัยในพื้นที่กลุ่มอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขง (GMS)”
✔︎ เสวนา: “ปัญหาห่วงโซ่ในการจัดการสารปนเปื้อนลุ่มน้ำโขง/น้ำกก”
✔︎ การประกวดนิทรรศการผลงานวิจัยและนวัตกรรมจาก 15 สำนักวิชา พร้อมลุ้นรางวัล Platinum Award
✔︎ นิทรรศการผลงานจาก ศูนย์ความเป็นเลิศด้านการวิจัยทั้ง 6 ศูนย์ของ MFU
ขอเชิญคณาจารย์ นักวิจัย บุคลากร และนักศึกษามหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงร่วมงาน
เพื่อพบกับศักยภาพงานวิจัยและนวัตกรรมของ MFU และร่วมขับเคลื่อนสู่เป้าหมาย
“มหาวิทยาลัยแห่งการสร้างความเป็นอยู่ที่ดีและอนาคตที่ยั่งยืน (Well-Being and Sustainable Future)”
